ماهيت ايمان از ديدگاه محمد غزالي

دکتر قاسم کاکایی (دانشیار دانشگاه شیراز)
دکتر لاله حقيقت (استاديار دانشگاه شيراز)

چکیده
در منطق اديان وحياني، ايمان اساس نجات و رستگاري است. در نتيجه سؤال از ماهيت ايمان و دغدغة فهم آن، امري مهم و ضروري مي‌نمايد. از سوي ديگر متكلمان در طول تاريخ، رويكردهاي متفاوت و گاه متعارضي در مورد آن ارائه كرده‌اند. از جمله برخي آن را از سنخ معرفت و تصديق عقلي و در مقابل گروهي آن را امري عقل گريز مي‌دانند، برخي آن را از جنس عمل تعريف كرده و گروهي نيز براي آن ماهيتي از جنس اعتماد و وفاداري قائل شد‌ه‌اند.
در اين مقاله ديدگاه غزالي در مورد ايمان بررسي شده است در اين جهت بيشتر آثار كلامي ايشان مورد بررسي قرار گرفت اما وي صرفاً در موارد معدودي به اين مساله پرداخته است لذا سعي شده تا با تحليل گفته‌ها، ابعاد ناگفته‌ها را نيز روشن كنيم.  
غزالي به عنوان يك متكلم اشعري، حقيقت ايمان را تصديق و تسليم قلبي نسبت به حقايق دين مي‌داند و با فِرَقي كه ايمان را از سنخ طاعات يا تصديق منطقي (معرفت) مي‌دانند مخالف بوده و با دلايل عقلي و نقلي به رد نظريات آنها پرداخته است. و از آن‌جا ‌كه ايمان را تصديق قلبي مي‌داند و نيز به دليل گرايشات عرفاني براي تعليم و تعلم مسائل اعتقادي (كلام) اهميت چنداني قايل نيست و در بيشتر مواضع، آن را تجويز نمي‌كند، به نحوي كه اين رويكرد باعث شده تا ايمان تقليدي را قابل قبول بداند. و تلقيش از يقين يك يقين روان شناسانه باشد نه يك يقين منطقي.
mahat iman az didgah ghazali.pdf

حجت الاسلام والمسلمین دکتر قاسم کاکایی مدرس حوزه و دانشگاه

دیدگاه کاربران (3 دیدگاه)

  1. الهام یزدان پناه :

    عالی
    موضوع تحقیقی دارم در مورد غزالی اگر ممکن است منابعی در مورد غزالی به من معرفی کنید.ممنون

به عسل پاسخ دهید لغو پاسخ