گفتگوی فلسفی زیربنای گفتگوهای دینی و فرهنگی است

استاد فلسفه و عرفان اسلامی دانشگاه شیراز با تأکید بر اینکه همایش فلسفه فرصتی برای تعامل اندیشمندان مختلف از کشورهای متفاوت است، گفتگوی فلسفی را زیربنای گفتگوهای فرهنگی و دینی دانست .

دکتر قاسم کاکایی در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد شرایط و پیش فرضهای یک گفتگوی فلسفی گفت: برای هر گفتگویی بطور عام و برای گفتگوی فلسفی بطور خاص چند شرط مطرح است، اول اینکه مسئله‏ای برای گفتگو وجود داشته باشد یعنی سؤالی وجود داشته باشد که در این گفتگو در صدد پاسخ به سؤال باشیم.

کاکایی افزود: موضوع دوم این است که هدف گفتگو دو چیز باشد یکی وصول به حقیقت یعنی دست یافتن به حقیقت دوم اینکه تغییری در افراد و ذهنیتشان ایجاد شود یعنی مکتب عوض نمی‏شود همان مکتب است ولی دیدگاه قائل به آن مکتب تحول یافته،  عمیقتر شده و وضوح بیشتری می یابد.

وی افزود: سومین شرط گفتگو این است که هیچ یک از طرفین گفتگو از ابتدا حق را به جانب خود نداند یعنی هیچکدام احساس حق به جانب بودن را نکند. چهارمین شرط گفتگو بویژه شرط اصلی گفتگوهای فلسفی این است که در مبنای برهانی و دلیل عقلی صرف باشد و نه چیز دیگری.

این استاد فلسفه و عرفان اسلامی دانشگاه شیراز در مورد تفاوت یک گفتگوی فلسفی با گفتگوهایی که در حوزه های دیگر رخ می‏دهد نیز اظهارداشت: گفتگوی تمدنها یا دینها یا فرهنگها از نوع گفتگوهای غیرفلسفی است که در سایر عرصه‏ها رخ می‏دهد هدف از چنین گفتگوهایی دستیابی به یک نوع تسامح بین طرفین است و دستیابی به صلح جهانی در بحث گفتگوهای اینچنینی است. زمانی هم گفتگوها بین علم است که اگر به معنای امروزی علم یعنی ساینس نگاه کنیم می‏بینیم علم به یک نوع وحدت رسیده که کمتر در آن صحبت از گفتگو می‏شود طرفین بحث همواره اصول کامل مشترکی را قبول دارند.

وی گفت: برای مثال در مباحث فیزیک، شیمی یا زیست شناسی در این گفتگوها بیشتر هدف این است که قدرت بشر در پیش بینی و کنترل مسائل امور مادی را درعالم افزایش بدهد.

این محقق و پژوهشگر در ادامه تصریح کرد: فرق گفتگوی فلسفی با گفتگوهای فوق الذکر این است که در گفتگوی فلسفی تنها حقیقت و پیدا کردن حقیقت را در نظر داریم و آن مسائلی که مثل تسامح در بحث گفتگوی تمدنها و دینها و فرهنگها مطرح است یا بحث پیش بینی و کنترل که در بحث علمی مطرح است در فلسفه خیلی عمیقتر می‎شود و بحث حقیقت جای آن موارد دیگر را به عنوان هدف گفتگومی‏گیرد.

کاکایی نقش همایش روز جهانی فلسفه در گسترش گفتگوی فلسفی را نیز اینچنین توصیف کرد: با توجه به اینکه فیلسوفان مختلف از کشورهای مختلف و با مشربهای متفاوت فلسفی در این همایش شرکت می‎کنند  از یک طرف بابی برای گفتگوهای مکاتب فلسفی باز می‎کنند و در نتیجه پیدا کردن حقیقت آن مکتبها تغییری در نگرش هردو طرف مکتبها بوجود می‏آید.

این نویسنده و مترجم یادآور شد: البته گفتگوی فلسفی زیربنای گفتگوی تمدنها ، فرهنگها و دینها و حتی گفتگوهای علمی است که اگر فلسفه علم را هم جزو گفتگوهای فلسفی قراردهیم نوع برخوردمان با مسائل علمی نیز دگرگون خواهد شد و به خصوص موضوع امسال روز جهانی فلسفه که فلسفه در عمل است بسیار مؤثر در گفتگو در سایر حوزه‏های فرهنگی، علمی و شناختی خواهد بود.